|
Hafta
|
Konular
|
Ön Hazırlık
|
|
1
|
İş Sağlığı ve Güvenliğinde fiziksel risk faktörleri.
|
K1-K7 ve YK1-YK7
|
|
2
|
Tanımlar, gürültü, titreşim, frekans. İşyerinde sağlığı olumsuz etkileyebilecek fiziksel risk etmenleri.
|
K1-K7 ve YK1-YK7
|
|
3
|
Gürültü, günlük maruziyet düzeyi, haftalık maruziyet düzeyi, en düşük maruziyet eylem değeri, en yüksek maruziyet eylem değeri, maruziyet sınır değeri.
|
K1-K7 ve YK1-YK7
|
|
4
|
Gürültü maruziyetinin belirlenmesi. Gürültü üreten makine ve cihazlar. Gürültüye maruziyetin önlenmesi ve tedbirler. Maruziyetin sınırlandırılması, sağlık gözetimi.
|
K1-K7 ve YK1-YK7
|
|
5
|
Titreşim, bütün vücut titreşimi, el-kol titreşimi, maruziyet eylem değeri, maruziyet sınır değeri.
|
K1-K7 ve YK1-YK7
|
|
6
|
Mekanik titreşimler. Titreşime karşı sağlık gözetimi ve tedbirler, özel koşullar.
|
K1-K7 ve YK1-YK7
|
|
7
|
Termal konfor, nem, sıcak veya soğukta çalışma, ısıtma ve havalandırma, ısı, sıcaklık, efektif sıcaklık.
|
K1-K7 ve YK1-YK7
|
|
8
|
Çalışma şartlarına göre termal ayarlama.
|
K8-K10 ve YK8-YK10
|
|
9
|
Termal koşulların insan sağlığına etkileri.
|
K8-K10 ve YK8-YK10
|
|
10
|
Aydınlatma, adaptasyon, akomondasyon.
|
K8-K10 ve YK8-YK10
|
|
11
|
İyonize ve non-iyonize ışınlar. Proton, gamma, X, kızılötesi ışınları.
|
K8-K10 ve YK8-YK10
|
|
12
|
Radyasyonun biyolojik, deterministik ve stokastik etkileri.
|
K8-K10 ve YK8-YK10
|
|
13
|
Radyasyondan korunma, ALARA, doz limitleri, doz, uzaklık, zırhlama.
|
K8-K10 ve YK8-YK10
|
|
14
|
Basınç, alçak ve yüksek basınç. Basınçlı kaplar. İlgili standart ve mevzuat.
|
K8-K10 ve YK8-YK10
|
|
Ön Koşul
|
-
|
|
Ders Dili
|
Türkçe/İngilizce
|
|
Dersin Sorumlusu
|
Doç. Dr. Ercüment N. DİZDAR
|
|
Dersi Verenler
|
-
|
|
Ders Yardımcıları
|
Prof. Dr. İbrahim ÇİFTÇİ
Doç. Dr. Ercüment N. DİZDAR
|
|
Kaynaklar
|
K1. Dizdar, E. N. (1998). Üretim Sistemlerinde Olası İş Kazaları İçin Bir Erken Uyarı Modeli, Gazi Üni., FBE, Endüstri Müh., Ankara.
K2. Dizdar, E. N. (2000). İş Güvenliği. Alver Matbaası, Ankara.
K3. Dizdar, E. N. (2008). Ergonomi. ABP Yayın Evi, Ankara.
K4. Dizdar, E. N. (2004). İş Hukuku. Dilara Yayınevi & Matbaacılık, Trabzon.
K5. Dizdar, E. N. (2008). İş Güvenliği. Murathan Yayınevi, (4. Baskı), Ankara.
K6. Dizdar, E. N. (2003). İş Güvenliği. Dilara Yayın Evi, Trabzon.
K7. Dizdar, E. N. (2015). İş Güvenliği Mevzuatı. AÜ, Erzurum.
K8. Dizdar, E. N. (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri. AÜ, Erzurum.
K9. Dizdar, E. N. (2002). Tehlike Analiz Teknikleri. Gazi Üniversitesi, FBE, Ankara.
K10. Dizdar, E. N. (2001). Kaza Sebeplendirme Yaklaşımları. Mesleki Sağlık ve Güvenlik, Ankara.
|
|
Yardımcı Kitap
|
YK1. AICHE. (2008). Guidelines for Chimical Transportation Safety, Security and Risk Management, (2nd Ed.), USA.
YK2. AICHE. (2016). Guidelines for Safe Automation of Chemical Processes, (2nd Ed.), USA.
YK3. Salvendy, G. (2012). Handbook of Human Factors and Ergonomics, John Wiley&Sons Ltd. USA.
YK4. Karwowski, W. ve Marras, S. W. (2008). The Occupational Ergonomics Handbook. CRC Press.
YK5. Dikshith, T, S. S. (2017). Handbook of Chemicals and Safety, CRC Press, USA.
YK6. Frick, K. W. J. (2000). Reviewing Occupational Health and Safety Management - Multiple Roots. Elsevier.
YK7. ILO & IEA (2010). Ergonomic Checkpoints, International Labour Office, Geneva, Switzerland.
YK8. ILO (2001). Guidelines on Occupational Safety and Health Management Systems, Geneva, Switzerland.
YK9. Robson, L. C. J. (2005). The Effectiveness of Occupational Health and Safety Management Systems, Insti. for Work and Health.
YK10. Kroemer, K. H. E., Kroemer H. B. and Kroemer E. K. (2001). Ergonomics, How to Design for Ease and Efficiency, PranticeHall.
|
|
Dersin Amacı
|
İş Sağlığı ve Güvenliğinde fiziksel risk faktörleri ve kavramların anlaşılması. İşyerinde insan sağlığını olumsuz etkileyebilecek fiziksel risk etmenlerinin bilinmesi. Gürültü hakkındaki kavramların öğrenilmesi. Gürültü maruziyetinin ölçülmesi ve belirlenmesi ve alınması gereken tedbirlerin bilinmesi. Titreşim hakkındaki kavramların ve sağlık gözetimi ve tedbirlerin bilinmesi. Termal konfor ve efektif sıcaklık kavramlarının bilinmesi. Çalışma şartlarına göre termal ayarlama ve termal koşulların insan sağlığına etkilerin bilinmesi. Aydınlatma, adaptasyon, akomondasyon, iyonize ve non-iyonize, proton, gamma, X, kızılötesi ışınların bilinmesi. Radyasyonun zararlı etkilerinin bilinmesi. Basınç, ve basınçlı kapların öğrenilmesi.
|
|
Dersin İçeriği
|
İSG`de fiziksel risk faktörleri. Tanımlar, gürültü, titreşim, frekans. İşyerinde sağlığı olumsuz etkileyebilecek fiziksel risk etmenleri. Gürültü, günlük maruziyet düzeyi, haftalık maruziyet düzeyi, en düşük maruziyet eylem değeri, en yüksek maruziyet eylem değeri, maruziyet sınır değeri. Gürültü maruziyetinin belirlenmesi, Gürültü üreten makine ve cihazlar. Gürültüye maruziyetin önlenmesi ve tedbirler. Maruziyetin sınırlandırılması, sağlık gözetimi. Titreşim, bütün vücut titreşimi, el-kol titreşimi, maruziyet eylem değeri, maruziyet sınır değeri. Mekanik titreşimler. Titreşime karşı sağlık gözetimi ve tedbirler, özel koşullar. Termal konfor, nem, sıcak veya soğukta çalışma, ısıtma ve havalandırma, ısı, sıcaklık, efektif sıcaklık. Çalışma şartlarına göre termal ayarlama. Termal koşulların insan sağlığına etkileri. Aydınlatma, adaptasyon, akomondasyon. İyonize ve non-iyonize ışınlar. Proton, gamma, X, kızılötesi ışınları. Radyasyonun biyolojik, deterministik ve stokastik etkileri. Radyasyondan korunma, ALARA, doz limitleri, doz, uzaklık, zırhlama. Basınç, alçak ve yüksek basınç. Basınçlı kaplar. İlgili standart ve mevzuat.
|
|
Program Yeterlilik Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
|
1
|
İş Sağlığı ve Güvenliği alanında "Disiplinler Arası Yaklaşım Felsefesi"ni kavrar ve bu alanla ilgili problemlerin tespit ve çözüm süreçlerinde "Takım Ruhu ve Ekip Çalışması Yaklaşımı"na göre çalışır.
|
-
|
|
2
|
İşyerlerinde fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikolojik ve ergonomik risk faktörlerini değerlendirerek, alınması gereken İSG tedbirlerini bilir ve uygular.
|
5
|
|
3
|
İş Sağlığı ve Güvenliğini, iş hukuku, sosyal güvenlik hukuku ve İSG mevzuatında bilir ve sürekli değişim içindeki bu bilgilerin güncelliği takip eder.
|
-
|
|
4
|
İş Sağlığı ve Güvenliğinin sosyal ve teknik bilgilerine hakim olarak, iş grupları ve sektör çeşitlerine göre tehlike değerlendirme ve risk analizlerini yapar.
|
3
|
|
5
|
Tehlike sınıflarına göre işyerlerinde çalışma koşulları, ortam faktörleri ve korunma ilkeleriyle ilgili kapsamlı ve teknik bilgilere sahiptir ve uygular.
|
4
|
|
6
|
Sektörel boyutta ve meslek gruplarında çalışma şartları sorunlarını tespit, analiz, çözüm ve iyileştirme faaliyetlerini yürütmede gerekli bilgi ve becerilere sahiptir.
|
3
|
|
7
|
Tasarım ve imalatta, yanıcı, patlayıcı ve tehlikeli madde ve atıklarda alınması gereken İSG önlemlerini bilir ve uygular.
|
4
|
|
8
|
Tarım, zitaat, elektrik, ormancılık, madencilikte İSG tehlikelerinin tespiti ve risklerinin analizi ve gerekli tedbirlerin alınması hakkındaki bilgiye sahiptir.
|
-
|
|
9
|
Kişisel Koruyucu Donanımlar hakkında mevzuat hükümlerini ve AT gereksinimlerini bilir ve sektörlerdeki iş grupları ve mesleklere göre KKD seçimini yapar ve kullanım koşul ve kurallara uygunluğu sağlar.
|
2
|
|
10
|
İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki bilimsel araştırma teknikleri hakkında bilgi sahibi olur ve konuyla ilgili istatistiki bilgileri yorumlar.
|
-
|
|
11
|
İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki bilimsel ve uygulamalı çalışmaları araştırma, bilimsel çalışma yapma ve akademik yazı (makale, bildiri, rapor vb) ve sözlü sunum yapma becerilerine sahiptir.
|
-
|
|
12
|
"İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Anlayışı"na ve "İş Sağlığı ve Güvenliğinde Kültürü"nün geliştirilmesine ve yerleştirilmesine katkı verir.
|
-
|
|
13
|
"Kurumsal ve Toplumsal İletişim" becerisine sahiptir ve bu bağlamda İş Sağlığı ve Güvenliği algısının sosyolojik ve psikolojik benimsenme ve kökleşmesinde etkin rol oynar.
|
-
|
|
14
|
Meslek hayatında ve İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki çalışmalarda bilimsel araştırma ilkelerini bilir ve etik kuralları benimser ve bu değerlere uygun davranır.
|
-
|
|
15
|
İş Sağlığı ve Güvenliği Tezli Yüksek Lisans Programından mezun olan öğrenciler, doktora programına devam edebilme imkanına ve ilgili (İş Güvenliği Uzmanlığı Görev, Yetki ve Sorumlulukları Hakkındaki Yönetmelik vb) mevzuata göre B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı sınavına girmeye hak kazanırlar.
|
3
|