|
Hafta
|
Konular
|
Ön Hazırlık
|
|
1
|
Elektrikle çalışmalarda İSG. Tanımlar, elektrik enerjisi, elektrik akımı, amper, metallerde, elektrotlerde ve diğer ortamlarda elektrik akımı.
|
|
|
2
|
Elektromanyetizma, OHM Kanunu, akım yoğunluğu, doğru akım, alternatif akım, galvonometre. Küçük gerilim, tehlikeli gerilim, alçak gerilim, yüksek gerilim, dokunma gerilimi, adım gerilimi.
|
|
|
3
|
Elektrikle çalışmalarda İSG riskleri ve alınması gereken önlemler. Genel güvenlik, yetkinlikler.
|
|
|
4
|
Koruma topraklaması, koruma iletkeni, sıfır iletkeni, sıfırlama. Topraklama, topraklayıcının yayılma direnci, topraklamanın kontrolü, gövde teması.
|
|
|
5
|
Kısa devre, hata akımı ve gerilimi, kaçak akımı, aşrı gerilim, iç ve dış aşırı gerilim, üç fazlı gerelim. Yıldırım çarpması, paratoner koruma, Faraday kafes sistemi, Franklin çubuğu.
|
|
|
6
|
Hava hattı, yüksek gerilim hatları, direkler. İnşaat şantiyeleri. Fiş, priz, buat, emniyet hattı, emniyet mesafesi. Aydınlatma tesisleri.
|
|
|
7
|
Acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi, kaçış yolları aydınlatması. Elektrikli makineler, bağlantıları, sigortalar, gerilim altındaki bölümler, panolar, tevzi tabloları.
|
|
|
8
|
Transformatörler, kondansatörler, jeneratör, akümülatör batarya ve tesisleri.
|
|
|
9
|
Seyyar iletkenler. Elektrikli el aletleri, taşınabilir aletlerin topraklanması. Elektrikli kaynak makineleri.
|
|
|
10
|
Ark ve kıvılcım çıkaran elektrik motorları, patlayıcı ve yanıcı madde bulunan ortamlar. Alev sızdırma teçhizatı.
|
|
|
11
|
Elektrikle çarpılma ve elektrik kazaları. İlk yardım, acil müdahale yönetimi. Elektrik akımının insan vücuduna etkileri.
|
|
|
12
|
Koruyucu yalıtım, kaçak akım rölesi. Statik elektrik, birbirine bağlama ve topraklama, iyonizasyon.
|
|
|
13
|
Elektrik kuvvetli akım tesisleri, elektrik iç tesisleri.
|
|
|
14
|
Gerilim altındaki elektrik devreleri ve makineleri. İlgili standart ve mevzuat.
|
|
|
Ön Koşul
|
-
|
|
Ders Dili
|
Türkçe/İngilizce
|
|
Dersin Sorumlusu
|
Dr. Öğr. Üyesi Ercüment N. DİZDAR
|
|
Dersi Verenler
|
-
|
|
Ders Yardımcıları
|
Prof. Dr. Murat ARI
Prof. Dr. Halil Tanyer EYYUBOĞLU
Dr. Öğr. Üyesi Ercüment N. DİZDAR
|
|
Kaynaklar
|
1. Dizdar, E. N., Üretim Sistemlerinde Olası İş Kazaları İçin Bir Erken Uyarı Modeli, Gazi Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği, 1998.
2. Dizdar, E. N., İş Güvenliği, Alver Matbaası, 2000.
3. Dizdar, E. N., Ergonomi, ABP Yayın Evi, 2008.
4. Dizdar, E. N., İş Hukuku, Dilara Yayınevi & Matbaacılık, 2004.
5. Dizdar, E. N., İş Güvenliği, Murathan Yayınevi, 4. Baskı, 2008.
6. Dizdar, E. N., İş Güvenliği, Dilara Yayın Evi, 2003.
7. Dizdar, E. N., İş Güvenliği Mevzuatı, AÜ, 2015.
8. Dizdar, E. N., İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri, AÜ, 2014.
9. Dizdar, E. N., Tehlike Analiz Teknikleri, Gazi Üniversitesi, FBE, 2002.
10. Dizdar, E. N., Kaza Sebeplendirme Yaklaşımları, Mesleki Sağlık ve Güvenlik, 2001.
|
|
Yardımcı Kitap
|
1. AICHE, Guidelines for Chimical Transportation Safety, Security and Risk Management, 2 nd Ed. 2008.
2. AICHE, Guidelines for Safe Automation of Chemical Processes, 2 nd Ed. 2016.
3. BS 8800, Guide to Occupational Health and Sefety Management Systems, 1996.
4. CCPS, Guidelines for Hazard Evaluation Procedures, 3rd Ed. 2008.
5. Dikshith, T., S., S., Handbook of Chemicals and Safety, CRC Press, 2017.
6. Frick K, W. J., Reviewing Occupational Health and Safety Management - Multiple Roots. Amsterdam: Elsevier, 2000.
7. ILO, Ergonomic Checkpoints, Geneva, 1996.
8. ILO, Guidelines on Occupational Safety and Health Management Systems. Geneva: International Labour Office, 2001.
9. Robson L, C. J., The Effectiveness Of Occupational Health And Safety Management Systems: A Systematic Review, Institute for Work and Health, 2005.
10. U.S. Department Of Health and Human Services, NIOSH, Occupational Safety and Health Guidance Manual Hazardous Jaste Site Activities, 1985, USA.
|
|
Dersin Amacı
|
Elektrikle çalışmalarda İSG yöntemlerinin tanımlanması. Elektrikle ilgili temel kavramları öğrenilmesi. OHM Kanunu, akım yoğunluğu, doğru akım, alternatif akım kavramlarını öğrenilmesi. Küçük gerilim, tehlikeli gerilim, alçak gerilim, yüksek gerilimin kavranması. Elektrikle çalışmalarda İSG riskleri ile alınacak önlemleri öğrenilmesi. Koruma topraklaması, koruma iletkeni, sıfır iletkeni, sıfırlama, topraklama, topraklayıcının yayılma direnci, topraklamanın kontrolü, gövde teması, kısa devre, hata akımı ve gerilimi, kaçak akımı, aşrı gerilim, iç ve dış aşırı gerilim, üç fazlı gerelim. Yıldırım çarpması, paratoner koruma, Faraday kafes sistemi, Franklin çubuğu konularının öğrenilmesi. Sigortalar, tevzi tablolar, transformatörler, kondansatörler, elektrikli kaynak makineleri, ark ve kıvılcım çıkaran elektrik motorlarının bilinmesi. Elektrik akımının insan vücuduna etkileri ile elektrik çarpmalarında ilk yardım, acil müdahale yönetimlerinin öğrenilmesi. Statik elektrik, birbirine bağlama ve topraklama, iyonizasyon, lektrik kuvvetli akım tesisleri, elektrik iç tesisleri ve ierilim altındaki elektrik devreleri ve makinelerin bilinmesi.
|
|
Dersin İçeriği
|
Elektrikle çalışmalarda İSG. Tanımlar, elektrik enerjisi, elektrik akımı, amper, metallerde, elektrotlerde ve diğer ortamlarda elektrik akımı. Elektromanyetizma, OHM Kanunu, akım yoğunluğu, doğru akım, alternatif akım, galvonometre. Küçük gerilim, tehlikeli gerilim, alçak gerilim, yüksek gerilim, dokunma gerilimi, adım gerilimi. Elektrikle çalışmalarda İSG riskleri ve alınması gereken önlemler. Genel güvenlik, yetkinlikler. Koruma topraklaması, koruma iletkeni, sıfır iletkeni, sıfırlama. Topraklama, topraklayıcının yayılma direnci, topraklamanın kontrolü, gövde teması. Kısa devre, hata akımı ve gerilimi, kaçak akımı, aşrı gerilim, iç ve dış aşırı gerilim, üç fazlı gerelim. Yıldırım çarpması, paratoner koruma, Faraday kafes sistemi, Franklin çubuğu. Hava hattı, yüksek gerilim hatları, direkler. İnşaat şantiyeleri. Fiş, priz, buat, emniyet hattı, emniyet mesafesi. Aydınlatma tesisleri. Acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi, kaçış yolları aydınlatması. Elektrikli makineler, bağlantıları, sigortalar, gerilim altındaki bölümler, panolar, tevzi tabloları. Transformatörler, kondansatörler, jeneratör, akümülatör batarya ve tesisleri. Seyyar iletkenler. Elektrikli el aletleri, taşınabilir aletlerin topraklanması. Elektrikli kaynak makineleri. Ark ve kıvılcım çıkaran elektrik motorları, patlayıcı ve yanıcı madde bulunan ortamlar. Alev sızdırma teçhizatı. Elektrikle çarpılma ve elektrik kazaları. İlk yardım, acil müdahale yönetimi. Elektrik akımının insan vücuduna etkileri. Koruyucu yalıtım, kaçak akım rölesi. Statik elektrik, birbirine bağlama ve topraklama, iyonizasyon. Elektrik kuvvetli akım tesisleri, elektrik iç tesisleri. Gerilim altındaki elektrik devreleri ve makineleri. İlgili standart ve mevzuat.
|
|
Program Yeterlilik Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
|
1
|
İş Sağlığı ve Güvenliği alanında "Disiplinler Arası Yaklaşım Felsefesi"ni kavrar ve bu alanla ilgili problemlerin tespit ve çözüm süreçlerinde "Takım Ruhu ve Ekip Çalışması Yaklaşımı"na göre çalışır.
|
-
|
|
2
|
İşyerlerinde fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikolojik ve ergonomik risk faktörlerini değerlendirerek, alınması gereken İSG tedbirlerini bilir ve uygular.
|
2
|
|
3
|
İş Sağlığı ve Güvenliğini, iş hukuku, sosyal güvenlik hukuku ve İSG mevzuatında bilir ve sürekli değişim içindeki bu bilgilerin güncelliği takip eder.
|
-
|
|
4
|
İş Sağlığı ve Güvenliğinin sosyal ve teknik bilgilerine hakim olarak, iş grupları ve sektör çeşitlerine göre tehlike değerlendirme ve risk analizlerini yapar.
|
3
|
|
5
|
Tehlike sınıflarına göre işyerlerinde çalışma koşulları, ortam faktörleri ve korunma ilkeleriyle ilgili kapsamlı ve teknik bilgilere sahiptir ve uygular.
|
3
|
|
6
|
Sektörel boyutta ve meslek gruplarında çalışma şartları sorunlarını tespit, analiz, çözüm ve iyileştirme faaliyetlerini yürütmede gerekli bilgi ve becerilere sahiptir.
|
3
|
|
7
|
Tasarım ve imalatta, yanıcı, patlayıcı ve tehlikeli madde ve atıklarda alınması gereken İSG önlemlerini bilir ve uygular.
|
2
|
|
8
|
Tarım, zitaat, elektrik, ormancılık, madencilikte İSG tehlikelerinin tespiti ve risklerinin analizi ve gerekli tedbirlerin alınması hakkındaki bilgiye sahiptir.
|
4
|
|
9
|
Kişisel Koruyucu Donanımlar hakkında mevzuat hükümlerini ve AT gereksinimlerini bilir ve sektörlerdeki iş grupları ve mesleklere göre KKD seçimini yapar ve kullanım koşul ve kurallara uygunluğu sağlar.
|
4
|
|
10
|
İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki bilimsel araştırma teknikleri hakkında bilgi sahibi olur ve konuyla ilgili istatistiki bilgileri yorumlar.
|
-
|
|
11
|
İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki bilimsel ve uygulamalı çalışmaları araştırma, bilimsel çalışma yapma ve akademik yazı (makale, bildiri, rapor vb) ve sözlü sunum yapma becerilerine sahiptir.
|
-
|
|
12
|
"İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Anlayışı"na ve "İş Sağlığı ve Güvenliğinde Kültürü"nün geliştirilmesine ve yerleştirilmesine katkı verir.
|
-
|
|
13
|
"Kurumsal ve Toplumsal İletişim" becerisine sahiptir ve bu bağlamda İş Sağlığı ve Güvenliği algısının sosyolojik ve psikolojik benimsenme ve kökleşmesinde etkin rol oynar.
|
-
|
|
14
|
Meslek hayatında ve İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki çalışmalarda bilimsel araştırma ilkelerini bilir ve etik kuralları benimser ve bu değerlere uygun davranır.
|
-
|
|
15
|
İş Sağlığı ve Güvenliği Tezli Yüksek Lisans Programından mezun olan öğrenciler, doktora programına devam edebilme imkanına ve ilgili (İş Güvenliği Uzmanlığı Görev, Yetki ve Sorumlulukları Hakkındaki Yönetmelik vb) mevzuata göre B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı sınavına girmeye hak kazanırlar.
|
3
|